SON DAKİKA HABERİ: Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ülke TV’de canlı yayınlanan EN SIRADIŞI ÖZEL programında gazeteci Turgay Güler’in sorularını yanıtlıyor.
MEHMETÇİK GAZZE’YE GİRECEK Mİ?
Gazze’de ateşkes bozulursa ne olacak? Mehmetçik Gazze’ye girecek mi? Suriye’de SDG düğümü nasıl çözülecek? ABD ile alakalarda yeni periyotta hangi adımlar atılacak?
Bakan Fidan’ın açıklamaları şu biçimde:
Öncelikle teşekkür ediyorum konuk ettiğiniz için. Ekranları başından bizleri izleyen seyircilerimize de selamlarımı iletiyorum.
Şarm el-Şeyh’te varılan mutabakat, atılan imzalar tarihi nitelikteydi. Burada her şey bitmiş değil. Her şey daha yeni başlıyor. Suriye’de de tıpkı şeyi söylemiştik. Burada devam eden soykırımın son bulması, 2 milyon insanın karşı karşıya kaldığı çaresizliğin bir an evvel son bulması, Filistin halkının ikinci bir sürgün yaşamasının önüne geçmek bizim önceliğimizdi.
Biz Gazze savaşının birinci gününden itibaren söyledik, Cumhurbaşkanımız Gazze savaşına çok ehemmiyet verdiği için birinci Gazze savaşından 2008’den beri bizleri bu mevzuya memur etmişti.
O günden bu güne çıkardığımız derslerin ortasında en değerli bahis şu şayet kalıcı bir ateşkes olmazsa iki devletli tahlil olmazsa biz bu savaşı durdurabiliriz lakin 5-6 sene sonra biz bir savaş daha görebiliriz.
Uluslararası topluma biz bunu anlattık. Artık buna en son olarak son vermemiz gerekiyor. Bu rastgele bir çatışmaya benzemiyor. İnsanlığın tüm kıymetlerini çatıştığı bir yer. Bu çatışma burada kalmıyor bütün dünya başkentlerine de gelip tesirini gösteriyor. Siyasette ve halk ortasında inanılmaz bir negatif tesire yol açıyor. insanlık vicdanı bunu taşıyamıyor. Şayet bu zulme bir son verilmezse daha sonra bu kendini manifeste eder ve daha büyük problemlerle baş başa kalırsınız.
O şehitler İsrail’in yıllardır ortaya koyduğu illüzyonu yıktı. Bizim ortaya koyduğumuz mutabakat insanı yardımların devam etmesi, Gazze’ye yardımların girişi ve iki devletli tahlile gidilmesi.
Önemli olan şu bugüne kadar bunu kabul etmemiş başta birtakım büyük Batılı devletlerin ve milletlerarası toplumun bunu kabullenmesi. Bu husus gelip başkentlerimizi, toplumsal tabanımızı, bizim siyasetimizi bozuyor. Birinci Gazze Savaşı daha küçük boyutlu bir savaştı. Matematiksel bir bilgi vermek yıkımın tabiatından ötürü sıkıntı olabilir lakin savaşın işleyişini bildiğim için orada kameralar önünden kaçan çok fazla katliam olduğunu biliyorum.
Bu kadar şehit kanının günün sonunda rahmete dönüştüğü, dünyada ezilenler için bir umut kaynağı olduğunu görüyoruz.
İsrail’in aslında kendi güvenliğini, oluşturduğu illüzyonun palavranın gerisine gizledi. Bu güvenlik kalkanı ortadan kalkıyor. Bu sihri ortadan kaldıran mübarek şehitlerin kanı. Başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere ağır bir uğraş içerisine girdik. Stratejiyi baştan kurarken şuna baktık, Müslüman ülkelerin büyük bir dayanışma içerisine olması ve milletlerarası topluma bunu anlatması gerekiyordu.
‘CUMHURBAŞKANIMIIZN LİDERLİĞİNİN ORTAYA ÇIKARDIĞI TESİR ÖTEKİ ÜLKELERİN ARDINDA SAF TUTMASINI SAĞLADI’
Amerika, İsrail ve 4 tane Arap ülkesiyle götürülen bir bahisti. Bu sefer savaş başladığında biz İİT’e dedik ki Müslüman ülkelerin coğrafyalarını koruyan bir yapıyla ortaya çıkalım. Birlikte ortaya koyduğumuz bu gayretin bilhassa Cumhurbaşkanımızın NEw YOrk’ta 8 başkanla bir ortaya gelip, Trump’la görüşmesi, arabuluculuk rolüne evrilmesi şu andaki geldiğimiz sürecin başlangıcı oldu.
Biz kendi problemimizi kendimiz sahiplenirsek, sahi ve samimi bir halde tesirimiz var. Cumhurbaşkanımızın şu ana kadar liderliğinin ortaya çıkarttığı tesir, daha da kıymetlisi güvenilirliği burada öteki ülkeleri gerisinde saf tutmasını sağladı.
Bütün olumsuz ve olumlu senaryolar için bir yanıtımız var. Bu sorunu topyekün çözme manasında değil lakin hazırlıklı olma manasında kıymetli bahis. İsrail’in siciline baktığımız vakit yüzde yüz itimat mümkün değil. Aşikâr çalışmaların yapılması gerekiyordu. Garantörlükle ilgili birkaç mevzuyu netleştirmem gerekiyor.
Bizim şu ana kadar oynadığımız rol arabulucu rolü. Biz Filistin davasına olan dayanağımız, yakınlığımız, inancımız münasebetiyle onlar üzerindeki bu samimiyetimizi bu sıkıntıyı çözmek için kullandık. ABD’de İsrail üzerindeki etkiyi kullandı. Öncelikle ABD ile Müslüman ülkelerin muahedesi lazımdı.
Şu anda oluşturulmuş erken vazife gücü mevcut yerde ateşkes mutabakatından ortaya çıkacak birtakım kahırlar oluyor. Orada birtakım operasyonel sıkıntılar oldu. Onları çözmek için oluşturulmuş bir küme var. Orada arkadaşlar misyon alıyorlar. Onun dışında yapısallandırılmış bir durum yok. Trump’ın barış planında vazife gücü, barış kurulu ve istikrar gücü tarifleri var. Bunların vazife tarifleri ve kompozisyonları konusunda erken tartışmalar dönüyor.
‘İKİ DEVLETİ TAHLİL HAYATA GEÇERSE BİZ BURADA FİİLİ GARANTÖR OLMAYA HAZIRIZ, BUNU HER DEVLET YAPAMAZ’
Biz şunu söylüyoruz. Cumhurbaşkanımızın bize garantörlükle ilgili verdiği yetki şayet Filistinlilerinde kabul edeceği bir durum ortaya çıkarsa burada biz üstümüze düşeni yapmaya hazırız. İki devletli tahlil hayata geçerse biz burada fiili garantörü olma sorumluluğuna hazırız. Bu çok kıymetli bir husus. Bunun altına her devlet giremez. Kâfi ki 1967 sonlarına dayalı bir devlet ortaya çıksın.
‘BURADA BİR SAVAŞ YOK, BİR KATLİAM VE SOYKIRIM VAR’
Şimdi burada anladığımız manada bir savaş yok. Bir katliam, bir soykırım var. Başlayacak olan bir savaş değil, bir soykırım. Memleketler arası toplumun bunu fark etmesi lazım. En son İsrail’in suistimal ettiği husus neydi, rehineler konusuydu. Filistin halkını aç bırakması için hiçbir neden yok. Hala daha akınlar devam ederse sistem çökmüş durumda. Dünya Filistin devletini tanımaya başlamış. Hala daha akınlar devam ederse bu yalnızca İsrail’in değil bu her yerin çöküşü.
Fiil ne soykırım. Kim yaparsa yapsın, kime olursa olsun biz karşısında duruyoruz. Fakat batılılar bu türlü değil.
Rasyonel düşünen bir yapıyla (İsrail) karşı karşıya değiliz.
‘BU SEL SİYASİ OLARAK HER ŞEYİ GÖTÜRÜR’
Biz yansıyı organize etmeyle uğraşacağız. Şu andaki en büyük rolümüz her şeyi organize etmek. Bakın beşerler şunu görmeli Filistin sorunundaki bütün dram ve zulüm insanların çektiği dram ve zulümlerle karşılaştırılıyor. Avrupa başşehirlerinde protestoyu yapan küme kendi hayatındaki öbür bir badireyle eklemlendiriyor. Bu tek başına bir Filistin sıkıntısı değil. Filistin burada çok güçlü bir ateşleyici rolü üstleniyor. Bu sel siyasi olarak her şeyi götürür.
Bu yalnızca Türkiye’ye bırakılsa 6 Şubat Depremi’nden sonra ortaya koyduğu kısa süredeki çabayı, profesyonelliği bütün dünya gördü. Keşke yaşanmasaydı lakin yaşandı. Gazze’de elini taşın altına koymak isteyen ülkelerle bir rol dağılımı ve masraf dağıtımı gerekiyor.
Ateşkes devam ederse yapılacak donörler konferansıyla aslında bir şekillenme olacak. Bir kez kaynak bulunması gerekiyor. Dünya Bankası’nın ve öbür devletlerin yaptığı maliyet tahlilleri var. Tazminatı gündeme getirmek olabilir. Onun içinde bir yerden çalışılması gerekiyor. Türel olarak tahminen bunu da Milletlerarası Adalet Divanı’na taşımamız gerekiyor. Tazminat süreci biraz vakit alabilir. Lakin Gazze’nin bir an evvel ayağa kaldırılması gerekiyor. Türkiye, Gazze’nin yine inşası için Cumhurbaşkanımızın talimatıyla elinden geleni yapmaya hazır.
Ancak her şeyden evvel ateşkesin devam ediyor olması ve bozulmayacağına ait de bir garanti olması lazım.
