Teklifle, Gelir Vergisi Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, sahip oldukları binaları mesken olarak kiraya verenlerin bir takvim yılı içinde elde ettikleri mesken kira gelirlerine ait istisna, kanunla kurulan toplumsal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlara yönelik olarak tekrar düzenleniyor. Bu karar 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
Kredi kullanarak satın aldığı gayrimenkulleri kiraya verenlerin, bu krediler için ödediği faizleri kira gelirlerini beyan ederken sarfiyat olarak indirme imkanına sahip olmaları nedeniyle kiraya verilen gayrimenkulü kredili yahut kredisiz alan bireyler ortasında vergi yükü açısından ortaya çıkan farklılığın ortadan kaldırılması, tasarrufların üretken yatırımlara yönlendirilmesi ve servet edinimi için katlanılan borç masraflarının vergiye tabi gelirin tespitinde masraf olarak dikkate alınmak suretiyle vergi matrahında neden olduğu erozyonun önlenmesi hedefleniyor.
Buna nazaran, konutlar hariç olmak üzere kiraya verilen mal ve haklar münasebetiyle yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl mühletle iktisap bedelinin yüzde 5’i indirilebilecek. Bu karar, 2025 yılı gelir ve çıkarlarına uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Geçici vergi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin çıkarları 3, 6, 9 ve 12 aylık devirlerle tespit edilebilecek. Böylelikle dördüncü süreksiz vergi periyodu sisteme dahil edilerek bu periyot faaliyet sonuçlarını içeren süreksiz vergi beyannamesi alınması sağlanacak. Bu karar, 2025 yılı gelir ve yararlarına uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Sürekli olarak portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul’da süreç gören pay senetlerinden oluşan fonlardan, katılma hisseleri yalnızca nitelikli yatırımcılara satılabilen, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu’nda (TEFAS) süreç görmeyen ve fon portföyüne alınacak varlık ve süreçlere ait rastgele bir oransal sınırlamaya tabi olmayanlar için bir yıllık elde tutma mühletine bağlı tevkifat istisnası uygulanmayacak. Bunların dışında kalan, daima olarak portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul’da süreç gören pay senetlerinden oluşan fonların katılma hissesi sahipleri ise kelam konusu istisnadan yararlanmaya devam edecek.
İSTİSNA VE HARÇ DÜZENLEMELERİ
Düzenlemeyle Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, büyükşehir olan vilayetlerde il özel yönetimleri yerine kurulan yatırım izleme ve uyum başkanlıkları da vilayet özel yönetimlerinde olduğu üzere isimlerine kayıt ve tescilli taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna tutulacak.
Harçlar Kanunu’nda yapılan düzenlemeye nazaran, yatırım izleme ve uyum başkanlıkları, vilayet özel yönetimlerinde olduğu üzere taşınmaz edinimlerinde ve satışlarında tapu harçlarından istisna olacak.
Tapuda yapılan süreçten sonra, emlak vergisi kıymetinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin yahut beyan edilen zaman ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde ortadaki farka isabet eden harcın tarh edilmesinde, vergi ziyaı cezası yüzde 25 yerine “bir kat” halinde uygulanacak.
Kanuna bağlı tarifedeki “değer yahut yük üzerinden alınan izafî harçlar” kısmında yapılan değişikliğe nazaran, noterde yapılan sıfır araçların birinci tescili süreçlerinden ve tescil edilmiş araçların (ikinci el araçların) satış ve bölümüne ait süreçlerden, 1000 liradan az olmamak üzere satış ve zaman bedeli üzerinden bağıntılı noter harcı alınacak. Bu karar, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.
Gayrimenkullerin ivaz karşılığında yahut ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa kararlarına nazaran zaman ve iktisabında gayrimenkulün emlak vergisi kıymetinden az olmamak üzere beyan edilen bölüm ve iktisap bedeli üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) bölüm eden ve periyot alan için farklı ayrı, tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin, zilyetlik periyot mukaveleleri ile döneminde de karardaki oran uygulanacak.
Kanun teklifiyle, mevcut durumda harca tabi olmayan ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları ile ağız ve diş sıhhati hizmeti sunulan özel sıhhat kuruluşlarına ilişkin evraklar, veteriner doktor muayenehane ve poliklinikleri ile hayvan hastanelerine verilen ruhsatlar ve değerli madenler kuruluş ve faaliyet müsaade dokümanları, kuyum, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki evrakları ile ticari havayolu ve genel havacılık işletme ruhsatlarından yıllık harç alınacak. Mevcut durumda yalnızca ruhsat alımında harca tabi özel hastaneleri ve laboratuvarları açmak için düzenlenen ruhsatnameler ile turizm kuruluşu işletme evraklarına ait harç, yıllık alınacak.
Buna nazaran, her yıl için kuyum ticareti ile iştigal edilebilmesi için şubeler dahil kuyum işletmeleri ismine düzenlenen yetki dokümanlarından 30 bin lira, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilebilmesi için şubeler dahil işletme ismine düzenlenen yetki dokümanları ile taşınmaz ticaretiyle iştigal edilebilmesi için şubeler dahil işletme ve kontratlı işletmeler ismine düzenlenen yetki evraklarından 20 bin lira alınacak. Bu harçlar, büyükşehir belediyesi olan vilayetlerde, bir evvelki takvim yılının son günü itibarıyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmış son datalara nazaran nüfusu 30 bini geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere bir kat artırımlı uygulanacak.
Hususi hastaneler açma ruhsatnameleri ile laboratuvarlara ilişkin ruhsatnameler de her yıl için alınacak. Laboratuvarlara ilişkin ruhsatnameler ortasına özel besin denetim laboratuvarlarına verilen kuruluş müsaade evrakları de eklenecek.
Ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sıhhat kuruluşlarına ilişkin ruhsatnameler kapsamında her yıl için muayenehane uygunluk dokümanı 20 bin lira, özel poliklinik ruhsatnamesi 30 bin lira, özel tıp merkezi ruhsatnamesi 50 bin lira olacak. Ağız ve diş sıhhati hizmeti sunulan özel sıhhat kuruluşlarına ilişkin ruhsatnameler çerçevesinde ise her yıl için alınacak bedel, ağız ve diş sıhhati muayenehanelerinden 20 bin lira, ağız ve diş sıhhati polikliniklerinden 30 bin lira, ağız ve diş sıhhati merkezlerinden 40 bin lira, ağız ve diş sıhhati hastanelerinden 40 bin lira olacak.
Bu harçlar, büyükşehir belediyesi olan vilayetlerde, bir evvelki takvim yılının son günü prestijiyle TÜİK tarafından yayımlanmış son datalara nazaran nüfusu 30 bini geçmeyen ilçeler hariç olmak üzere, bir kat artırımlı uygulanacak.
Turizm kurum dokümanları kapsamında birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf turizm kuruluşu işletme dokümanlarına ödenen harçlar da yıllı alınacak.
Hayvanların muayene edildiği, hastalıklarının teşhis ve tedavilerinin yapıldığı muayenehane ve poliklinikler ile hastanelere verilen ruhsatnameler kapsamında alınacak harç bedeli, her yıl için veteriner doktor muayenehane ruhsatı 10 bin lira, veteriner doktor poliklinik ruhsatı 20 bin lira, hayvan hastanesi ruhsatı 40 bin lira olarak uygulanacak.
Harç bedeli, değerli maden rafinerileri kuruluş müsaade evrakları 7 milyon 500 bin lira, değerli maden rafinerileri faaliyet müsaade dokümanları her yıl için 7 milyon 500 bin lira, değerli madenler aracı kurum ve kuruluşları faaliyet müsaade dokümanları her yıl için 5 milyon lira olacak.
Hava yolu ve genel havacılık işletme ruhsat harçları da düzenleniyor. Buna nazaran, her yıl için alınacak harç bedeli, tarifeli ve tarifesiz seferlerle yolcu ve yük nakliyeciliği yapacak hava yolu işletmelerine verilen ruhsatlarda 2 milyon lira, yalnızca tarifesiz seferlerle yolcu ve yük nakliyeciliği yapacak hava yolu işletmelerine verilen ruhsatlarda 1 milyon 500 bin lira, tarifeli ve tarifesiz seferlerle yalnızca yük nakliyeciliği yapacak hava yolu işletmelerine verilen ruhsatlarda 1 milyon lira, hava taksi işletmesi ruhsat harcında 500 bin lira, genel havacılık işletme ruhsatında 100 bin lira olarak uygulanacak.
Bu karar 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
VAKIF YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA FİYATLARIN GÜNCELLEMESİNE AİT KURALLAR BELİRLENDİ
Yükseköğretim Kanunu’nda yapılan değişiklikle vakıf yükseköğretim kurumlarında mütevelli heyet tarafından tespit edilen fiyatların güncellemesine ait kurallar belirleniyor. Buna nazaran, hazırlık sınıfına ve/veya birinci sınıfa yerleştirme yılı dışındaki tahsil fiyatları, cari yıl haziran ayı yıllık üretici fiyat endeksi artışı ile cari yıl haziran ayı yıllık tüketici fiyat endeksi artışı ortalaması da dikkate alınarak Yükseköğretim Konseyinin tespit edeceği temellere nazaran olacak.
Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, noterler tarafından gerçekleştirilen tescil edilmiş araçların (ikinci el araçların) satış ve dönem süreçlerine ait harç istisnası kaldırılacak. Bu karar düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.
Katma Kıymet Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeye nazaran, yatırım izleme ve uyum başkanlıklarının mülkiyetindeki taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen zaman ve teslimler KDV’den istisna tutulacak. Bu karar düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.
2026 UEFA Avrupa Ligi Finali ve 2027 UEFA Konferans Ligi Finali karşılaşmaları ile 2032 UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası tertibine ait olmak üzere Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), iştirakçi ekipler ve tertipte misyonlu hukuksal şahıslardan iş yeri, yasal ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlara, bu karşılaşmalar ve tertip münasebetiyle yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları ile bunların bu karşılaşmalar ve tertip hasebiyle yapacakları mal teslimleri ve hizmet ifaları katma kıymet vergisinden müstesna tutulacak. Bu istisnalar hasebiyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi süreçler üzerinden hesaplanan vergilerden indirilecek. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler ise ilgili kararlar uyarınca istisna kapsamında süreç yapan mükellefin talebi üzerine nakden yahut mahsuben iade edilecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı istisna ve iadenin uygulamasına ait tarz ve temelleri belirlemeye yetkili olacak.
Kıyı Kanunu’na eklenen karara nazaran, kroki ile listede hudut ve koordinatları gösterilen Orta Karadeniz Özgür Bölgesi alanında Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca sınai, ticari ve hizmetle ilgili faaliyetlerin yürütülebilmesi emeliyle yapı ve tesisler inşa edilebilecek.
Teklifle Ferdî Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na nazaran, patron tarafından ödenenler hariç Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iştirakçiler ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili kararı kapsamındaki iştirakçiler ismine ferdî emeklilik hesabına ödenen katkı hisselerinin yüzde 30’una karşılık gelen fiyat, şirketler tarafından emeklilik nezaret merkezine iletilen bilgiler temel alınarak devlet katkısı olarak emeklilik nezaret merkezince hesaplanacak. Teklifle Cumhurbaşkanı’na, bu oranı yüzde 50’sine kadar artırma, sıfıra kadar indirme yetkisi veriliyor.
Düzenlemeyle 2023 yılında yaşanan zelzele afetinin ekonomik ve toplumsal tesirlerinin azaltılması emeliyle yapılan harcamalar ile 2025 yılı gelir istikametli bütçe gelişmeleri nedeniyle ortaya çıkan ek finansman muhtaçlığının karşılanması ve Hazine nakit rezervinin muhakkak bir düzeyde tutulabilmesi gayesiyle sene başında yılı bütçe kanunu ile belirlenen net borç kullanım fiyatının artırılması hedefleniyor.
Bu maksatla Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen süreksiz hususa nazaran, kararda düzenlenen net borç kullanımı meblağı 2025 yılı için, 1 Ocak 2025’ten geçerli olmak üzere Bakan ve Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım fiyatına 595 milyar lira ek edilerek uygulanacak.
Kanun teklifiyle Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda değişikliğe gidilerek durdurulan sigortalılık müddetinin ihya maliyetinin, yasal müddetinde ödenen prim maliyetinden yüksek tutularak sigortalıların primlerini yasal müddetinde ödeme alışkanlığının artırılması ve prim fiyatlarını vaktinde ödeyen sigortalılarımızın dezavantajlı duruma düşmemeleri amaçlanıyor. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kararları uygulanan sigortalılar için de borçlanma prim oranları yüzde 45 olarak alınarak sigortalılar ortasında eşitlik sağlanması hedefleniyor.
