TZOB Genel Başkanı Bayraktar, 15 Ekim Dünya Bayan Çiftçiler Günü münasebetiyle yaptığı yazılı açıklamada, “Dünyada ve ülkemizde ziraî üretimde, beslenmede, gelecek kuşaklara bilgiyi aktarmada, çocuk eğitiminde, hasta ve yaşlı bakımında bayanlar en kıymetli katkıyı sağlıyor. Kırsaldaki bayanların güçlendirilmesi, ziraî kalkınma ve toplumsal refahın sürdürülebilirliği açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Lakin bayan çiftçilerimiz, üretimin merkezinde olmalarına karşın toplumsal güvenlikten gereğince yararlanamıyor; ekonomik ve toplumsal olarak ikinci planda kalıyor” dedi.
TZOB Ziraat Odaları Bilgi Sistemi (ZOBİS) bilgilerine nazaran 2024 yılı prestijiyle Türkiye genelinde 754 ziraat odasına kayıtlı 956 bin 643 bayan çiftçi bulunduğunu belirten Bayraktar, “Bu sayı, tüm üyelerin yüzde 18,14’ünü oluşturuyor. Çiftçilerin yaş ortalaması 59’a yükseldi. Erkek çiftçilerin yaş ortalaması 58, bayan çiftçilerimizin yaş ortalaması 61’dir. Yaş dağılımı ziraî nüfusun süratle yaşlandığını gösteriyor. Çiftçilerimizin yüzde 35’i 65 yaş ve üzerinde, yüzde 35’i 50-64 yaş aralığındadır. Sadece yüzde 5’lik bir oran 18-32 yaş grubundadır. Bu tablo, tarım dalında genç nüfusun süratle azaldığını ve üretimin geleceği açısından önemli bir sorun oluştuğunu gözler önüne seriyor. Son 30 yıldır hiç doğum gerçekleşmeyen köylerimiz bulunuyor, kış aylarında büsbütün boşalan köylerin sayısı artıyor. Bu durum sırf üretimi değil, kırsal ömrün toplumsal dokusunu da tehdit ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2024 yılı bilgilerine nazaran Türkiye’de 4/B kapsamındaki 427 bin 298 mecburî tarım Bağ-Kur’lu çiftçinin yüzde 24,69’unu yani 105 bin 478’ini bayan çiftçilerimiz oluşturuyor. Bilgiler karşılaştırıldığında bayan çiftçilerin sırf yüzde 11’i Tarım Bağ-Kur primini ödeyebiliyor, geri kalan büyük çoğunluğu gelir yetersizliği nedeniyle sistem dışında kalıyor. 2024 yılı prestijiyle Tarım Bağ-Kur prim fiyatı aylık 8 bin 971,90 lira, indirimli olarak 7 bin 671,60 liradır. Bu prim fiyatları, düşük gelirli çiftçilerimiz için büyük bir mali yük oluşturuyor. Bilhassa de bayan çiftçilerin toplumsal güvenlik sistemine dahil olmasını zorlaştırıyor” dedi.
KADIN ÇİFTÇİLERİN TOPLUMSAL GARANTİ SORUNU
“Kadın çiftçilerin büyük kısmı aile işletmelerinde fiyatsız aile emekçisi statüsünde çalışıyor. Emekleri birden fazla vakit ‘aile içi katkı’ olarak görülüyor. Bu da onların üretici kimliğini gölgeliyor” diyen Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kadın çiftçilerimizin ekonomik ve toplumsal statülerinin güçlendirilmesi, kırsalda göçün önlenmesi ve ziraî üretimin sürdürülebilirliği açısından hayati değerdedir. Anayasa’nın 10. hususu kadın-erkek eşitliğini, 60. hususu ise toplumsal güvenlik hakkını garanti altına alıyor. Buna karşın kırsaldaki bayanlarımızın büyük oğunluğu hâlâ toplumsal teminata sahip değil. Bu tablo, yalnızca bir tarım problemi değil, tıpkı vakitte kırsal sosyo-ekonomik bir sıkıntıdır. Sorunun tahlili, kapsamlı ve sürdürülebilir siyasetlerin geliştirilmesini gerektiriyor. Gençlerin tarıma kazandırılması için tarım toprağı edinimi kolaylaştırılmalı, düşük faizli kredi ve hibe dayanakları artırılmalı, ziraî girişimcilik ve teknoloji temelli eğitimler yaygınlaştırılmalıdır. Bayan çiftçilerin güçlendirilmesi için bayan çiftçilere özel prim dayanağı ve müspet ayrımcılık uygulanmalı, bayan girişimcilere yönelik takviye programları yaygınlaştırılmalıdır. Kırsal altyapının güçlendirilmesi için kırsal bölgelerde kreş, yaşlı ve engelli bakım hizmetleri sağlanmalı, internet erişimi fiyatsız hale getirilmeli, sıhhat, eğitim ve ulaşım hizmetleri güçlendirilmelidir. Tarımın saygınlığının artırılması için tarımın stratejik ve prestijli bir meslek olduğu topluma tekrar anlatılmalı, tarım liseleri ve üniversitelerde tarım-teknoloji odaklı kısımlar açılmalıdır.”
“KADIN ÇİFTÇİLERİMİZE YÖNELİK TARIM BAĞ-KUR PRİM TAKVİYESİ SAĞLANMASI, KIRSALDA YAPILACAK EN BÜYÜK ISLAHAT OLACAKTIR”
Bayraktar, “6270 Sayılı Kanun (2012) ile geçmişte aile reisi olmayan kadın çiftçilerimize borçlanma hakkı tanınarak mağduriyetleri giderildi. Doğum borçlanması hakkı üç çocuğa kadar genişletilerek, bayan çiftçilere altı yıla kadar borçlanma imkânı sağlandı. Bayan çiftçilerimize yönelik Tarım Bağ-Kur prim dayanağı sağlanması, kırsalda yapılacak en büyük ıslahat olacaktır. Bayan çiftçilerimiz, sadece kendi evlatlarını değil, tüm ülkemizi doyuran; üretimin, emeğin ve direncin simgesidir. Onların emeği olmadan kırsalın geleceği inşa edilemez. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak bayan çiftçilerimizin toplumsal güvenlik sistemine erişiminin kolaylaştırılmasını, gelir seviyelerine uygun prim takviyesi sağlanmasını ve kırsalda ömür şartlarının güzelleştirilmesini acil öncelik olarak görüyoruz. Bayanlara fırsat verildiğinde liderliğin, üretimin ve değişimin öncüleri olurlar. Tüm bayan çiftçilerimizin 15 Ekim Dünya Bayan Çiftçiler Günü’nü kutluyor, alın teriyle toprağa can veren tüm bayan işçilerimizi hürmet ve minnetle selamlıyorum” dedi.
