Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, az toprak elementlerini çıkarma, eritme, ayırma süreçleri, mıknatıs gereçlerinin imalatı ile ender toprak elementlerinin ikincil kaynak olarak kullanımı ve geri dönüşümüyle kontaklı teknolojilerin ihracatına kısıtlama getirildi.
Nadir toprak elementlerinin işlendiği tesislerde montaj sınırlarının kurulması, tamir, kusur giderme, bakım ve güncelleme süreçlerine ait teknolojilerin transferi de denetim kapsamına alındı.
Ayrıca, Çin’de üretilen ender toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip eserlerin ihracatı için Ticaret Bakanlığından lisans alması mecburî tutuldu.
Açıklamada kelam konusu kısıtlamaların, duyuru tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği belirtildi.
Öte yandan yurt dışında üretilen ama Çin’den ithal edilen eserleri ve teknolojileri kullanan üreticilerin tıpkı kısıtlamalara tabi tutulacağı, kelam konusu kısıtlamaların bu şirketler için 1 Aralık’tan itibaren yürürlüğe gireceği belirtildi.
ÇİN’İN ULUSAL ÇIKARLARINA VE GÜVENLİĞİNE TEHDİT
Bakanlık, yaptığı açıklamada, karara münasebet olarak, ender toprak elementlerinin askeri ve sivil kullanıma sahip eser niteliği taşıdığını ve denetiminin de olağan olduğuna dikkati çekti.
Bazı yabancı kuruluşların ve bireylerin Çin’den ham yahut işlenmiş halde az toprak elementleri edinerek bunları askeri operasyonlar üzere hassas alanlarda direkt yahut dolaylı olarak kullanan kuruluşlara ve bireylere transfer ettiğinin aktarıldığı açıklamada, bunun Çin’in ulusal güvenliği ve çıkarlarına ziyan verdiği yahut potansiyel tehdit oluşturduğu kaydedildi.
Çin’de istihbarattan sorumlu Devlet Güvenliği Bakanlığı, 27 Eylül’de, yabancı ülkelerin ihracat denetimi uygulanan kimi kritik mineralleri ülkeden kaçırmaya yönelik teşebbüsleri olduğu ikazında bulunmuştu.
Açıklamada birtakım yabancı zımnî servislerin, Çin’deki suç şebekeleriyle iş birliği yaptığı argüman edilen iki antimon kaçakçılığı olayına ait ayrıntılar paylaşılmıştı.
ÇİN GLOBAL ÜRETİMİN YÜZDE 69’UNU KARŞILIYOR
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumunun (USGS) datalarına nazaran 2024’te dünya genelinde az toprak elementi üretimi 390 bin tona ulaşırken bunun 270 bin tonu Çin’de üretilmişti.
Dünyada 17 küme ender toprak elementinin yaklaşık yüzde 69’unu üreten Çin, ABD’nin teknoloji kısıtlamaları ve tarife ataklarına, bu alandaki ihracat denetimleriyle karşılık vererek global pazardaki hakimiyetini ekonomik koza çevirme niyetini ortaya koyuyor.
