Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, katıldığı CNN Türk yayınında gündeme ait soruları cevapladı.
Bakan Bayraktar’ın açıklamaları şöyle:
“CUMHURBAŞKANIMIZ İLE TRUMP ORTASINDA DÜZGÜN BİR BAĞLANTI VAR”
“Aslında ABD ziyaretinin iki bacağı var. BM Genel Kurulu kapsamında ziyaretin bir kısım oldu. Sonuçta genel heyette yaptığı konuşmada, tarihe geçen bir konuşma oldu. Filistin ile ilgili çok kıymetli gelişmeler oldu. İkili görüşmeler oldu. Çok dolu dolu bir New York ziyareti oldu. Sonra Washington’da Trump ile görüşme oldu. Cumhurbaşkanımız ile Trump ortasında yeterli bir ilgi var. Çok samimi ve yapan bir görüşme geçti. Toplantı epey verimliydi. Toplantıda olmayan herkes konuştu. Cumhurbaşkanımız ile Trump’ın 100 milyar dolarlık bir ticaret hacmi gayesi vardı. Güç bu ticaret hacminde çok kıymetli bir alan. ABD dünyanın bir numaralı petrol-doğal gaz-nükleer güç üreticisi.
TRUMP İLE NE KONUŞULDU?
Temelde konuştuğumuz mevzu içerde konuştuğumuz hususların takibi üzereydi. Petrol konusundaki görüşmeyi hatırlatıp nasıl ilerleyeceğimizi vurgulamak için bir görüşme geçti ortamızda. Kendisi de ‘Ne yapılması gerekiyorsa yapalım’ dedi. İçerde de bunlar ayrıntılı konuşuldu. Dışarıda da bir konuşma gerçekleşti. Açıkçası Trump çok sonuç odaklı. Cumhurbaşkanımıza duyduğu hürmet, kendisi de bunu tekraren söz etti. O sonuç odaklılık burada büyük bir iş birliği imkanı var. Ben bu mevzuda ne yapabilirim. Ben bunu bu türlü okuyorum.
ABD’DEN NEDEN LNG ALIYORUZ?
Şunu söylemek isterim. Türkiye’nin önemli bir doğal gaz tüketimi var. doğal gaz çevreci bir yakıt ve çok konforlu bir yakıt. münasebetiyle 2002’den bu yana 81 vilayette doğal gaz var, hasebiyle doğal gaza muhtaçlığımız var ve endüstride de kullanıyoruz. Avrupa’nın 4. doğal gaz tüketicisiyiz. Etrafımızda doğal gaz var şanslıyız ki boru sınırlarıyla temin ediyoruz. Fakat birçok ülke çeşitlendirme stratejisi uyguluyor. Arzı çeşitlendirmeniz gerekiyor. Türkiye 90’lı yıllardan beri çeşitlendirme stratejisi uyguluyor. Münasebetiyle LNG ile yeni tanışmıyoruz. 2016 yılına gelelim. 2016 yeni bir stratejisi geliştirdik. Türkiye ve dünyadaki birçok ülke güçte arz güvenliği için çeşitlendirme stratejisi koyuyor. Tek bir rotaya, kaynağa ve güç cinsine bağlı kalmıyorsunuz. Türkiye 90’lı yıllardan beri bu çeşitlendirme stratejisini ortaya koydu. BOTAŞ’ın gazlaştırma terminali var sıvılaştırılmış doğal gazı (LNG) alacak. 94’lerde Cezayir ve Nijerya ile mutabakatı var. 2016’da yeni bir strateji geliştirdik. Kuzey Amerika, Meksika ve Kanada’nın da olduğu bir gaz var. 2016’da nerdeyse ihracı olmayan bir Amerika ve Kuzey Amerika var. 2020’lere gelindiğinde yahut bu günlere geldiğinde LNG doğal gazının arttığını görüyorsunuz tabloda. Türkiye 2016’da, dünyada muazzam bir LNG olacak ve benim buna hazır olmam gerek dedi. 2016’dan bugüne kadar 30 milyon metreküp gazlaştırma kapasitemizi 161 milyon metreküpe çıkardık, yani 5 katına. Bu sayede bugün yüzde 11 doğal gazımızı ABD’den karşılıyoruz.
“İHTİYACIMIZIN YÜZE 11’İNİ KARŞILAYACAK”
Doğalgaz yerin altında gaz halindedir, bunu aşikâr bir sıcaklık ve basınç altında tuttuğunuzda sıvı haline döner ve dünyanın rastgele bir yerine taşırsınız. Gemiyle limana getirdiğinizde onu orada tekrar gazlaştırmanız gerekir. Bu yüzden gazlaştırma tesisleri değerlidir. 2016’da bu gelişmeyi gördüğümüz için bu tesisleri ve yatırımları yaptık. Artık ABD’den gereksinimimizin yüzde 11’ini karşılayacak LNG gemileri geliyor.
“YALAN VE EKSİK BİLGİ İLE YORUM YAPIYORLAR”
2024 yılından itibaren yeni bir şey yaptık. 2024’ten sonra Kuzey Amerika ve Kuzey Amerika’da bir LNG dalgası geliyor. İhracat ve üretim 2,5 katına çıkıyor. Bu doğal gazın ucuzlaması ve yeni opsiyonlar demek. Geçtiğimiz eylülden itibaren ABD ile toplam yaptığımız mutabakat 143 milyar metreküp. Bu gelen ABD gazı lakin içinde farklı şirketler var. Toplam muahede fiyatı 143 milyar metreküp, yani 70 milyar metreküp değil. Sayın Cumhurbaşkanımız toplam tutarı 43 milyar dolar olarak söyledi, 600 dolara gaz alıyormuşuz, 143 milyar dolar metreküpü 43 milyar dolara bölün bakalım hangi sayı çıkacak. Kulaktan dolma, palavra ve eksik bir bilgi. Yeni yapılan mutabakatlar 2027 ve sonrasında bollaşacak doğal gazdan istifade edeceğiz. Doğal gazın ana fiyat oluşum noktası vardır. Bu lokasyonlar ABD’de, Hollanda’da, Birleşik Krallıkta ve başkası de Japonya piyasasında fiyat oluşur. Türkiye’ye kıymetli ölçüde gaz geliyor, Türkiye 5. likit doğal gaz fiyatlamasının yapıldığı bir merkez haline gelecek. Japonya’daki piyasada 1000 metreküpün gaz 413 dolar, Avrupa piyasasında 404 dolar, Birleşik Krallıkta 391 dolar, ABD’deki fiyat 103 dolar. 2027 sonrasında Türkiye’ye kendi ürettiğimiz ve Türkmen gazından sonra en ucuz gazı alacağız.
“KARADENİZ GAZINI ARTTIRMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
Türkiye’ye değerli ölçüde gaz geliyor, Türkiye 5. likit doğal gaz fiyatlamasının yapıldığı bir merkez haline gelecek. Japonya’daki piyasada 1000 metreküpün gaz 413 dolar, Avrupa piyasasında 404 dolar, Birleşik Krallıkta 391 dolar, ABD’deki fiyat 103 dolar. 2027 sonrasında Türkiye’ye kendi ürettiğimiz ve Türkmen gazından sonra en ucuz gazı alacağız. Türkiye vatandaşlarına gaz bitti deme talihimiz yok, gereksinimler artıyor ve bizim arz güvenliği açısından bu gaz kaynaklara erişim sağlamalı ve kullanmalıyız. Mutabakatlarımız var, kış mevsimine geliyoruz. Hasebiyle Rusya, Türkmenistan, Azerbaycan, İran’dan alabildiğimiz her yerden gazı almak durumundayız. Karadeniz gazını arttırmak için çalışıyoruz.
MAVİ AKIM İÇİN YENİ BİR KONTRAT YAPILACAK MI?
BOTAŞ müzakere sürecinde. 2024 Eylül’de ABD LNG’si olup 2 Avrupalı şirketle mutabakat yaptık. Bu yıl Mart ayında başlayan bir süreç var. 3 hafta evvel Milano’da 8 mutabakat imzaladık. Açık yapıyoruz, kamuoyuna açıyoruz. Mutabakatları ABD’den ibaret sanılıyor. Bu mutabakatlar süreç alıyor, bir günde olması mümkün değil. ABD ile yapılan mutabakat öncesinde 6 aylık bir süreç var.
AKKUYU NÜKLEER TESİS
Yakın coğrafyamızda herkesin nükleeri var. 31 ülkede 416 reaktör işletme halinde. Programın başında söz ettim. Bunların 4’te 1’i ABD’de. Iğdır’dan çıkın Ermenistan’da nükleer santral var. Geçtiğimiz yıl birçok Batılı ülke dedi ki; İklim krizi ile gayret edebilmek için nükleer kullanımını artırmamız lazım. Biz de nükleerden elektrik üretmeye başlayacağız. İnşallah Akkuyu’yu hızlandıracağız ve birinci reaktörü 2026 yılı içerisinde devreye almış olacağız.
“NÜKLEER’İN RÖNESANSI DEDİĞİMİZ BİR PERİYODA GİRİYORUZ”
Şu anda Türkiye içinde alarm zillerinin çaldığı bir husus var… Her şeyin elektrikle kullanıldığı bir devirdeyiz. Ayrıyeten yapay zekanın getirdiği inanılmaz bir elektrik talebi geliyor. Bu nedenle dünyada nükleerde büyük bir sıçrama olacağını öngörüyoruz. Küçük modüler reaktörde Türkiye artık bu santralleri kendisi üreten bir ülke olma yolunda ilerliyor. Nükleer’in Rönesans’ı dediğimiz bir periyoda giriyoruz. Burada ABD devleti bu noktada finansal takviyesini ortaya koyuyor. Biz ticari görüşmelerimiz ABD’li şirketlerle yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz.”
