Kira, fatura ve düşük gelir ortasında sıkışan vatandaş, tasarruf için yastık altını tercih ediyor. Araştırmalar, her iki bireyden birinin birikim yaptığını gösteriyor; lakin bu birikimlerin birçok konutlarda saklanan altına gidiyor.
ING’nin “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması” 2025 ikinci çeyrek datalarına nazaran, her iki şahıstan biri tasarruf yapıyor. Tasarruf oranı yüzde 54’e ulaşırken, bayanlar yüzde 56,7 ile erkeklerden daha fazla birikim eğilimi gösteriyor.
ALTIN TAHTINI YENİDEN KAPTIRMADI
Tasarruf tercihlerinde yastık altı altın %35’lik oranla önder pozisyonda. Bunu, meskende saklanan nakit TL ve döviz %28 ile takip ediyor, böylelikle yastık altı birikim tercih edenlerin oranı %63’e ulaşıyor. Banka TL vadeli hesapları %21 ile sonlu kalırken, pay senedi ve borsa %19, altın ile pahalı metal hesapları ise %18 oranında ilgi görüyor.
GENÇLER BORSAYA YÖNELİYOR
Yastık altı birikim yapanlar 55 yaş üzeri kitlede daha fazla tespit edilirken, gençlerin yastık altı tercihleri daha düşük düzeyde. 18-24 yaş kümesinde olan gençler yüzde 28 oranıyla daha çok hisse senetleri ve borsayı tercih etti.
YETERSİZ GELİR TASARRUFU ERTELİYOR
Birikim yapanların getiri beklentileri uzun vade yerine orta vadeye yöneldi. Araştırmaya nazaran, iştirakçilerin yüzde 67’si yetersiz gelir nedeniyle tasarruf yapamadığını söz etti. Tasarruf manileri ortasında düşük gelir, işsizlik, yüksek kira ve fatura masrafları ile artan harcamalar başı çekiyor. İştirakçilerin %40’ı “elimdeki para yetmiyor” derken, yüzde 25’i “iş bulamıyorum”, yüzde 24’ü ise “elektrik, su, doğalgaz üzere faturalar çok yüksek” dedi.
KREDİ KARTI VE KREDİ BORÇLARI ARTIYOR
Türkiye’de her iki bireyden biri borçlu çıkıyor. ING’nin araştırmasına nazaran, toplam örneklemde borçluluk oranı yüzde 50’nin üzerine tırmandı. İştirakçilerin yüzde 51’i bir kuruma ya da şahsa borcu olduğunu belirtirken, tasarruf sahiplerinde borçluluk oranı yüzde 48, tasarruf yapamayanlarda ise yüzde 54’e yükseldi. Borçların dağılımında birinci sırayı yüzde 46 ile kredi kartı alacakları alırken, yüzde 40 ile banka kredileri ikinci sırada yer aldı.
MARKET ALIŞVERİŞLERİNDE MECBURÎ MUHTAÇLIKLAR ÖNCELİKLİ OLDU
Araştırma, vatandaşların harcama alışkanlıklarında daralmanın devam ettiğini ortaya koyuyor. Rapora nazaran vatandaşlar market alışverişinde artık daha seçici davranıyor. İştirakçilerin yüzde 55’i markete gittiğinde yalnızca mecburî gereksinimlerini aldığını belirtirken, yüzde 56’sı “bir eser almak için indirim kampanyasını bekliyorum” diyor. Mecburî gereksinimlere odaklanma toplumsal hayatta da kendini gösteriyor. İştirakçilerin yüzde 61’i “tiyatro, konser üzere etkinliklere para ayıramıyorum” derken, yüzde 54’ü maddi kahırlar nedeniyle toplumsal hayatta yapmak istediklerini ertelediğini söylüyor.
