Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Kudüs Rum Ortodoks Patriği Giannopoulos ve beraberindeki heyeti kabul etti.
Giannopoulos, kabulde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Hazreti Ömer’in Kudüs’ü fethinin akabinde Bizans İmparatorluğu ismine kenti yöneten Patrik Sophronios’a takdim ettiği emannamenin yazılı olduğu tabloyu sundu.
CUMA NAMAZINDAN SONRA VERİLDİ
Mescid-i Aksa’nın Müslümanların birinci kıblesi olması ve Hz. Peygamber’in İsra ve Miraç hadisesi için Aksa’ya gitmesi nedeniyle değerli olan Kudüs İslam ordularınca 638 yılında kuşatıldı.
Hristiyanlar kenti savunmaya çalışsa da takviye kuvvetlerinin geldiği öğrenilince barış talebinde bulunuldu. Patrik Sophronios, kenti teslim etmek için Halife Hazreti Ömer’in şahsen gelip teslim almasını kaide koştu.
İstişareler sonrası bu koşulu kabul eden Hazreti Ömer, küçük bir kafileyle yola çıktı. Üç semavi din tarafından kutsal olan Kudüs’e gelen Hazreti Ömer, cuma namazı kıldıktan sonra biri bütün Kudüslülere biri de Hristiyanlara olmak üzere iki emanname verdi.
Hazreti Ömer’in Hristiyanlara verdiği emannemede, “Allah’a hamdolsun ki bizi İslam’la aziz kıldı, imanla şereflendirdi. Peygamberi Muhammed’le bize rahmet eyledi, bizi dalaletten hidayete götürdü. Aramızdaki dağınıklıktan sonra bizi bir ortaya getirdi ve kalplerimizi birleştirdi. Düşmanlarımıza karşı zafer verdi ve bize bu beldeleri nasip etti. Bizi birbirini seven kardeşler haline getirdi. Ey Allah’ın kulları, bu nimetlere karşı Allah’a hamdediniz. Bu, Ömer bin el-Hattab’ın Kudüs-i Şerif’teki Tur-i Zeytun’da millet-i İseviyenin erdemli patriği Sophronios’a verdiği ve bütün reaya ile papaz ve patrikleri içine alacak halde tanzim olunan yazılı ahidnamesidir.” sözlerine yer verildi.
Emannamenin birinci unsurunda, bütün papazların nerede ve hangi koşullarda olursa olsun Müslümanlardan teminata sahip oldukları, bütün gayrimüslimlerin zimmet akdinin kararlarına riayet ettikleri surece emanlarının geçerli olacağı, müminler ile kendilerinde sonra gelecek olanların onları korumakla mükellef olduğu, Hristiyanların itaat ve bağlılıklarının devam etmesi kaidesiyle bu durumum devam edeceği belirtildi.
Verilen müdafaa ve eman kelamının, Hristiyanlar için geçerli olduğu kadar kiliseleri, manastırları, dışarıda ve içeride bulunan bütün ziyaret mahalli olan kutsal yerleri için de geçerli olduğuna işaret edilen emannamede, bu yerlerin, Kumame Kilisesi, Hz. İsa’nın doğum yeri olan Beytüllahim’deki Büyük Kilise ve kıbleye, kuzeye ve batıya açılan üç kapılı mağara olduğu vurgulandı.
Emannamede şu sözler kullanıldı:
- “Kudüs’te bulunan Hristiyanların dışındaki Hristiyan cemaatleri, yani Habeş Hristiyanları, Avrupa’dan ziyaret için gelenler, Kıptiler, Süryaniler, Ermeniler, Yakubiler, Maruniler ve gibisi taifeler, büsbütün ismi geçen Patrik’e tabidirler, Patrik bunlara takdim olunur. Çünkü bu sayılan patrik ve papazlara, Hz. Peygamber mübarek mührüyle eman vermiş ve korunmalarını istemiştir. Biz müminler de onlara güzel davranan Peygamber hürmetine onlara âlâ davranacağız. Bu patrik ve papazlar, cizye ve gibisi mükellefiyetlerden, denizde ve karada muaf olacaklardır. Bunların Kumame Kilisesi’ne ve öbür kutsal yerlere girişlerinden ötürü kendilerinden bir şey alınmayacaktır. Lakin Hristiyanların elindeki Kumame Kilisesi’ne gelen ziyaretçiler Patrik’e 1 dinar, 1/3 dirhem vereceklerdir.”
Erkek ve bayan bütün müminler ile sultan, hakim yahut vali, güçlü yahut yoksulun kesinlikle bu buyrukları koruyacakları, Hristiyan reislerine bu fermanın sahabe-i kiramdan Abdullah, Osman bin Affan, Sa’d bin Zeyd, Abdurrahman bin Avf ve öteki sahabelerin huzurunda verildiği aktarılan emannemede, bu fermanda açıklanan buyrukların korunması ve riayet edilmesi gerektiği yer aldı.
Emannamenin son unsurunda ise “Müminlerden kim bu fermanımızı okur da artık yahut kıyamete kadar, ona muhalefet ederse, Allah’ın ahdini bozmuş ve Habibi’ne isyan etmiş olur.” sözlerine yer verildi.
