Ankara’nın Polatlı ilçesindeki bir besi çiftliğini ziyaret eden Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Güçlü Besi Güçlü Üretim Projesi”ne ait bilgi verdi.
HAYVANCILIĞA 3 YILLIK DESTEKLEME MODELİ
Geçen yıl Şubat’ta açıklanan 5 yıllık Hayvancılık Yol Haritası’nın adım adım hayata geçirildiğini vurgulayan Yumaklı, “İlk kere açıkladığımız 3 yıllık destekleme modeli sayesinde damızlık malzemede çok kıymetli bir uzaklık katettik. Maksadımız, dişi damızlık malzemenin ari işletmelerimizden karşılanmasıydı. Bu bilhassa kaliteli üretim anlayışımız için çok kıymetli bir başlıktı. Sütçü ırklarda dişi sperma kullanımı oranı da bu müddet içinde yaklaşık yüzde 25 artmış durumda. Bu, ülkemiz için son derece ümit verici bir sonuç” diye konuştu.
Bakan Yumaklı, elde edilen bilgilerle süt hayvancılığında istenilen amaçlara ulaşıldığını söz ederek, bu çerçevede kaliteli süt üretiminin de arttığını söyledi.
Süt hayvancılığı ile besi hayvancılığını birbirinden ayırıp, sütü sütçü ırktan, eti etçi ırktan elde etme gayelerinin bulunduğuna dikkati çeken Yumaklı, “Süt üretiminde rastgele bir sorunun olmadığını hatta süt arzımızın fazla olduğunu söz etmek istiyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
DAHA FAZLA VE KALİTELİ ET ÜRETEN HAYVANLAR ÜRETECEĞİZ
Tarım Bakanı Yumaklı, kırmızı et konusunda ana maksatlarının yerli üretimi geliştirmek ve ithalat konusunu gündemlerinden çıkarmak olduğunu, bu maksat doğrultusunda yol haritasının bütün başlıklarını teker teker hayata geçirmeye başladıklarını bildirdi.
Türkiye’deki anaç hayvan sayının artması gerektiğine işaret eden Yumaklı, Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesi ile Et ve Süt Kurumunun tedarik ettiği anaç hayvanların, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TİGEM) Iğdır ve Şanlıurfa’daki çiftliklerinin damızlık merkezi haline getirildiğini anlattı.
Yumaklı, Kırsalda Rahmet Hayvancılığa Takviye Projesi ile TİGEM bünyesinde kaliteli etçi ırk damızlıklarının üreticilere uygun koşullarda verilmeye başlandığını belirterek, şu sözleri kullandı:
GÜÇLÜ BESİ, GÜÇLÜ ÜRETİM PROJESİ
“Bugün etçi ırk hayvanlarımızın sayılarının artırılması ve et arzının çok daha fazla oranda yerli kaynaklardan karşılanmasında yeni bir sayfa açacak öbür bir projemizi kamuoyumuza duyurmak için buradayız. Burada, süt üretimimizin omurgasını oluşturan, yüksek damızlık niteliği taşıyan sütçü ırklarımızı yeniden tutuyor, onları adeta bir ‘gen bankası’ olarak koruyoruz. Bunların dışında kalan, soy kütüğüne kayıtlı olmayan, sayısı yaklaşık 1 milyona yakın olan dişi sütçü ırk sığırlarımızı, etçi ırklarla melezleyeceğiz. Böylelikle sütçü ırka nazaran daha fazla ve kaliteli et üreten hayvanlar elde edeceğiz. Üreticimizin gelirini artırmış olacağız.”
2026’DA 200 BİN ETÇİ IRK HAYVAN, ÜRETİCİDEN KARŞILANACAK
Projeye giren üreticilere dayanak olunacağını, etçi ırk spermasıyla doğan her buzağıya ek dayanak sağlanacağını vurgulayan Yumaklı, “Bu adımlar sayesinde 2026’dan itibaren 200 bin yeni etçi ırk hayvanı kendi üreticimizden karşılayacağız. Bunun yaklaşık proje bedeli her yıl ortalama 8 milyar lira civarında olacak. Dünyada misal örnekler var. Bugün ABD’de bu projenin gibisi uygulanıyor. Onlarda da üretilen kırmızı etin yaklaşık yüzde 23’ü sütçü ve etçi ırkların melezlenmesinden oluşuyor” dedi.
BESİLİK GEREÇ, YERLİ YETİŞTİRİCİLER TARAFINDAN ÜRETİLECEK
Türkiye’nin muhtaçlığı olan besilik gerecin yerli yetiştiriciler tarafından üretilmesini amaçlayan proje, 2025-2028 periyodunda uygulanacak.
Yetiştiricilerin buzağı dayanağı başvurusu dışında ek proje başvurusu yapmasına gerek olmayacak. Bakanlık kayıt sistemlerinden proje kapsamına alınacak hayvanlar ile yapılacak yapay tohumlama ve kullanılacak sperma takip edilecek.
Bakanlıkça belirlenen damızlık üretimi dışındaki Holstein ırkı süt sığırı hayvanlarına etçi ırk sperması kullanan ve bundan yavru alan yetiştiricilere, yapay tohumlama uygulama takviyesi yüzde 50 fazla ödenecek. Örneğin, 2024 yılı için temel dayanak 1000 lira iken bu projeden buzağı elde eden yetiştiriciler 1500 lira ayrıyeten takviye alacak. Şayet cinsiyeti belirlenmiş erkek sperma kullanmış ise bu dayanak 2000 liraya çıkacak. Ayrıyeten bu hayvanların besi müddetleri sonunda besilik erkek sığır takviyesi 4 kat fazla ödenecek. Besilik sığır temel dayanağı hayvan başına 500 lira, etçi ırk ek dayanağı 500 lira, projeden elde edilen erkek besilik hayvanlara bu ölçü 2 bin lira olarak uygulanacak.
PROJE SONBAHARDA UYGULANMAYA BAŞLANACAK
Proje, bu yılın sonbaharından itibaren uygulanmaya başlanacak. Birinci yavruların Haziran 2026’dan itibaren alınması planlanıyor. Bu yavruların besilik malzeme olarak kullanımı da bu tarihlerden sonra başlayacak.
Bu hayvanlardan elde edilecek hayvanların daha yüksek et randımanı sayesinde daha fazla et üretilmiş olacak. Münasebetiyle 2026-2027-2028 yıllarında ortalama 200 bin hayvana denk gelen ölçülerde daha fazla et üretimi gerçekleşmesi bekleniyor.
Böylece bu ölçüde daha az besilik ithal edilmiş olacak. Yıllar prestijiyle öteki önlemlerle birlikte besilik malzeme muhtaçlığının büsbütün yerli üreticiden karşılanması hedefleniyor.
