Türkiye’nin global iktisattaki yükselişi rakamlara yansıdı. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan “Yurt Dışı Yatırım Anketi – 2025” çalışmasına nazaran, Türk şirketlerinin 2024 sonu prestijiyle yurt dışında gerçekleştirdiği yatırımların sermaye pozisyonu 60,1 milyar dolara ulaştı. Yatırımcı-yatırım ortasındaki borç alakası de dahil edildiğinde bu meblağ 62,8 milyar doları buluyor.
Rakamlar, Türkiye’nin sırf ihracat ve ithalatla değil, direkt yatırımlarla da global iktisatta tezli bir oyuncu haline geldiğini ortaya koyuyor. 132 ülkede 2.317 yatırım yapan Türk iş dünyası, yaklaşık 189 bin şahsa istihdam sağlıyor.
AVRUPA BİRLİĞİ BİRİNCİ SIRADA, HOLLANDA AÇIK ORTA ÖNDE
Rapora nazaran, yurt dışındaki Türk yatırımlarında Avrupa Birliği ülkeleri açık farkla birinci sırada. AB ülkeleri toplam 34,2 milyar dolarlık sermaye konumu ile yatırımların yüzde 56,9’unu oluşturuyor.
AB’yi, Birleşik Krallık, Rusya Federasyonu, Balkan ülkeleri, EFTA üyeleri ve Doğu Avrupa ülkelerinden oluşan “Diğer Avrupa Ülkeleri” kümesi izliyor. Bu bölgedeki yatırımların meblağı 13,5 milyar dolar ile toplamın yüzde 22,4’üne karşılık geliyor.
En çok yatırım yapılan ülke ise Hollanda. Sadece bu ülkedeki Türk yatırımlarının sermaye konumu 24 milyar dolar düzeyinde. Lüksemburg, Malta ve İrlanda üzere finansal merkezlerde kurulan “özel hedefli işletmeler” de Türk yatırımcıların ağır olarak tercih ettiği adresler ortasında yer alıyor.
KUZEY AMERİKA VE ASYA DA YÜKSELİYOR
Türk şirketleri Avrupa dışına da süratle açılıyor. Yatırımların 3,33 milyar doları Kuzey Amerika’da, 3,35 milyar doları ise Asya’da bulunuyor. Fas, Tunus, Libya, Cezayir ve Mısır’ı kapsayan Kuzey Afrika yatırımları 2,1 milyar dolar, Ortadoğu ve Körfez ülkelerini içeren “Yakın ve Ortadoğu Asya” yatırımları ise 2,09 milyar dolar düzeyinde.
Yatırımlar sadece sermaye değil, tıpkı vakitte istihdam da yaratıyor. 2024 prestijiyle yurt dışındaki Türk yatırımlarında çalışan kişi sayısı yüzde 0,8 artarak 188 bin 728’e yükseldi.
FİNANS VE SİGORTA ZİRVEDE
Türk şirketlerinin yurt dışı yatırımlarında en dikkat çeken dal finans ve sigorta faaliyetleri. Bu alandaki yatırımlar toplamın yüzde 65,7’sini oluşturuyor. Bilhassa holding şirketleri aracılığıyla yapılan finansal yatırımlar öne çıkıyor.
Diğer bölümlerde ise tablo şu formda:
Madencilik ve taş ocakçılığı: yüzde 7,7
Toptan ve perakende ticaret: yüzde 4,5
Ulaştırma ve depolama: yüzde 4,4
Ana metal sanayii: yüzde 4,2
Gıda-içecek ve tütün eserleri imalatı: yüzde 2,5
Kimya sanayii: yüzde 1,9
Gayrimenkul faaliyetleri: yüzde 1,5
Kuzey Amerika’da finans ve sigorta, gayrimenkul ve ana metal sanayii öne çıkarken; Asya’da kimya, ticaret ve lojistik; Afrika’da ise ana metal ve inşaat bölümleri dikkat çekiyor.
Türkiye’den yurt dışı yatırımlara yapılan ihracat 2024 yılında 9,1 milyar dolar, bu yatırımlar üzerinden yapılan ithalat ise 6,3 milyar dolar oldu. Yatırımların toplam cirosu ise 47 milyar dolar düzeyinde.
“TÜRK ŞİRKETLERİ MİLLETLERARASI PAZARLARDA KALICI OYUNCU OLDU”
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Kübra Orkaçıoğlu Kazan, Odatv’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’nin global iktisattaki aktifliğinin her geçen gün arttığını söyledi.
Türk yatırımcıların toplamda 132 ülkede 2 bin 317 yatırım gerçekleştirdiğini belirten Kazan, bu yatırımlar sayesinde yaklaşık 189 bin şahsa istihdam sağlandığını vurguladı.
Önümüzdeki periyoda ait öngörüsünü paylaşan Kübra Orkaçıoğlu Kazan, şunları söyledi: “Yurt dışı yatırımların emsal bir ivmeyle artmasını ve yıllık bazda yaklaşık yüzde 10 düzeylerinde büyümesini öngörüyoruz. Bu tablo, Türk şirketlerinin global rekabet gücünün yükseldiğini ve memleketler arası pazarlarda kalıcı oyuncu haline geldiğini gösteriyor. Stratejik dallarda yapılacak yeni yatırımların Türkiye’nin ekonomik tesirini daha da güçlendireceğine inanıyoruz.”
